Μέσα της δεκαετίας του ‘60 και οι Ατταλειώτες πρόσφυγες που ζουν σε παράγκες στους λόφους του Φιλοπάππου μεταστεγάζονται στα πέτρινα σπίτια που συγκροτούν σήμερα τον συνοικισμό του Ασυρμάτου, στα Άνω Πετράλωνα. Ένα από αυτά τα σπίτια, στα όρια του συνοικισμού, στην οδό Τιμοδήμου θα στεγάσει το τοπικό ΠΙΚΠΑ. Ήταν ο χώρος πρωτοβάθμιας περίθαλψης για εκατοντάδες προσφυγικές οικογένειες, αποκλεισμένες από το δημόσιο σύστημα υγείας, περιθωριοποιημένες κοινωνικά. Ήταν ο χώρος πρωτοβάθμιας περίθαλψης και για εκατοντάδες οικογένειες Πετραλωνιτών, καταδικασμένες στην ανέχεια και στην εξαθλίωση, συνακόλουθο μίας γειτονιάς ταξικά προσδιορισμένης. Τα δελτία εμβολιασμών και οι καρτέλες ιατρικής παρακολούθησης, λησμονημένα στο πέρασμα του χρόνου, αλλά κομμάτι της μνήμης αρκετών οικογενειών, παραμένουν καταχωνιασμένα στα ντουλάπια του Πίκπα για να θυμίζουν αυτή τη νοητή γραμμή που συνδέει τις τότε ανάγκες της γειτονιάς με τις σημερινές.
Από τη μεριά μας η υγεία, η ελεύθερη πρόσβαση σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας αποτελεί αυτονόητο δικαίωμα. Επιπλέον δε, οραματιζόμαστε μια υγεία που δε θα ορίζεται απλά ως απουσία ασθένειας και όπου η ιατρική δε θα ασκεί την εξουσία της πάνω στον πάσχοντα. Βλέπουμε τη θεραπεία ως μια ανθρωποκεντρική διαδικασία στην οποία εμπλεκόμαστε όλοι και όλοι οφείλουμε να συμμετέχουμε ισότιμα. Από τη μεριά του κράτους, οτιδήποτε δεν επιφέρει κέρδος, πλέον δε σχεδιάζεται να υπάρχει ως παροχή, ως πρόνοια. Ας φέρουμε στο μυαλό μας διάφορες στιγμές από μία επίσκεψή μας σε ένα πρωινό ιατρείο στο νοσοκομείο ή σε μία εφημερία, για να σκιαγραφήσουμε αυτήν την συνθήκη αποκλεισμού ολοένα και μεγαλύτερων κοινωνικών κομματιών: Το εισιτήριο για να εξεταστούμε από έναν γιατρό, τα υπέρογκα ποσά που απαιτούνται για τις διάφορες εργαστηριακές εξετάσεις, τις τεράστιες ουρές και αναμονές τα ασφαλιστικά ταμεία τα οποία καλύπτουν ολοένα και λιγότερες εξετάσεις, ολοένα και λιγότερα αναγκαία φάρμακα. Ένα μεγάλο θύμα του Μνημονίου είναι το επίπεδο περίθαλψης.
Για το λόγο αυτό από τις αρχές του Οκτώβρη 2011 η λαϊκή συνέλευση κατοίκων των γειτονιών μας αποφάσισε να οργανώσει στο κατειλημμένο Πίκπα τον επονομαζόμενο κοινωνικό χώρο για την υγεία. Πιάνοντας το νήμα από εκεί που είχε μείνει το Πίκπα όταν έκλεισε πριν από 8-9 χρόνια, σκοπός αυτού του εγχειρήματος είναι η παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης στους ανθρώπους της γειτονιάς. Και ενώ λοιπόν το δημόσιο σύστημα υγείας αποκλείει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους, εμείς αποφασίσαμε να χτίσουμε μία αυτοοργανωμένη δομή πρωτοβάθμιας περίθαλψης στη γειτονιά μας, μέχρι εκεί βέβαια που φθάνουν οι δυνάμεις μας. Σκοπός μας δεν είναι να φτιάξουμε ένα ιδιωτικό ιατρείο, ανταγωνιστικό σε αυτά που υπάρχουν στη γειτονιά. Σκοπός μας δεν είναι το κέρδος, ούτε να μαζέψουμε πελατεία. Αυτό που θέλουμε είναι να μπορούμε να προσφέρουμε μία πρώτη υπηρεσία σε έναν άνθρωπο όταν θα την χρειαστεί άμεσα, προτού τρέξει κατευθείαν στο νοσοκομείο. Να χρησιμοποιήσουμε τις γνώσεις και την εμπειρία των γιατρών για ενημέρωση γύρω από νοσήματα που έχουν ήδη διαγνωστεί και για προβλήματα κατά τη θεραπεία. Θέλουμε όλοι μαζί (υγειονομικοί και μη) να συζητήσουμε για την υγεία μας, για το σώμα μας, να ακούσουμε τη γνώμη του πάσχοντος και ο πάσχον να ακούσει τη γνώμη μας. Για το σκοπό αυτό ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων (παθολόγος, χειρουργός, ορθοπεδικός, ωτορινολαρυγγολόγος, πνευμονολόγος, ψυχίατρος, ρεφλεξιολόγος) βρίσκονται εκ περιτροπής στο χώρο για να παρέχουν σε πρώτη φάση:
συμβουλευτική, επίλυση αποριών και υποστήριξη σε χρόνιες παθήσεις και γενικότερα σε θέματα ψυχικής και σωματικής υγείας (δεν γίνεται φυσικά συνταγογράφηση φαρμάκων
ενημέρωση σε θέματα φαρμακευτικής αγωγής και εναλλακτικών λύσεων
μέτρηση πίεσης και σακχάρου, καθώς και αξιολόγηση εργαστηριακών εξετάσεων
σεμινάρια αυτομόρφωσης και άλλα
Όλα αυτά δε σημαίνουν πως ήρθαμε να υποκαταστήσουμε το καταρρέον δημόσιο σύστημα υγείας ή να προσφέρουμε «φιλανθρωπία». Ούτε βέβαια να εγκαταλείψουμε τους κοινωνικούς αγώνες και να ασχοληθούμε με «κοινωφελές έργο» αλλά αντίθετα να δοκιμάσουμε να πάρουμε τις ζωές στα χέρια μας. Όπως ήδη αναφέρθηκε, πιστεύουμε ότι η υγεία δεν αφορά μόνο τις εξειδικευμένες γνώσεις ενός ειδικού και ότι η θεραπεία δεν αφορά μόνο την επίσκεψη σε ένα ιατρείο. Γι’ αυτόν τον λόγο, εκτός από επαγγελματίες της υγείας, στην προσπάθεια συμμετέχουν και μη υγειονομικοί, καθώς όλοι έχουμε εμπειρίες (σύντομες ή πιο επιμηκυμένες χρονικά) από μία ασθένεια τις οποίες μπορούμε να μοιραστούμε μεταξύ μας και να δώσουμε λύσεις. Με λίγα λόγια όλοι μπορούμε σε κάποιο βαθμό να σταθούμε «θεραπευτικά» δίπλα σε κάποιον που το έχει ανάγκη. Όσο περισσότερο το εγχείρημα αυτό πλαισιωθεί από ανθρώπους (υγειονομικούς και μη) τόσο περισσότερο ανοίγονται οι δυνατότητες για μεγαλύτερη προσφορά, για περισσότερα πράγματα. Και είναι κάτι το οποίο το θέλουμε και το επιδιώκουμε.
Γι’ αυτό το λόγο σας προσκαλούμε να περάσετε και εσείς ένα απόγευμα Τρίτης ή Τετάρτης από τον κοινωνικό χώρο υγείας, να μας γνωρίσετε και να σας γνωρίσουμε, να μας πείτε τη γνώμη σας, την ιδέα σας, να συμμετάσχετε και εσείς εάν το επιθυμείτε. Εξάλλου, να μην το ξεχνάμε, το πέτρινο σπίτι που στέγασε κάποτε την υπηρεσία του ΠΙΚΠΑ αποτελούσε σημαντικό κεφάλαιο στην κοινωνική ζωή της γειτονιάς. Είναι στη γειτονιά και ανήκει στη γειτονιά. Και γι’ αυτό το λόγο αντί να το βλέπουμε παρατημένο και κλειστό το καταλάβαμε πριν από κάποια χρόνια και επιχειρούμε να στήσουμε (με τα σωστά και τα λάθη του) σε αυτό δομές οι οποίες θα καλύπτουν τις υγειονομικές και κοινωνικές ανάγκες της γειτονιάς. Είναι κάτι που το έχουμε όλοι ανάγκη!
Ο κοινωνικός χώρος για την υγεία λειτουργεί κάθε Τρίτη και Τετάρτη, 5 με 8 το απόγευμα. Για οποιαδήποτε πληροφορία, διευκρίνιση, ερώτηση μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλέφωνο 69 72 75 16 20.
Κοινωνικός χώρος για την υγεία στην κατάληψη του ΠΙΚΠΑ (Τιμοδήμου και Αντωνιάδου, στα «πέτρινα» των Άνω Πετραλώνων)